ماڵپەری قورئانی پیرۆز

نووسينى /د.صلاح عبدالفتاح الخالدى //نووسينگه‌ى ته‌فسير///قورئانی پیرۆز سەلماندوویەتی، كە سیحرباز توانای لەیەك دابڕانی ژن‌و مێردی هەیە، بۆیەش دەربارەی خەڵكی بابل خوا فەرموویەتی: لەمەشدا ئاماژەیەك هەیە بۆ ئەوەی، كە هەندێك جۆری سیحر

حەقیقەت‌و كاریگەرییان لەسەر كەسانی دی هەیە، چونكە سیحربازان بە سیحر‌و جادوو (ژن‌و مێرد) لە یەك دەكەن. لەو ئایەتەدا سەرنج بدە لە بكەر (فاعل)ی نێو ڕستەی (یفرقون) كە ئامڕازی (واو-ی كۆمەڵا/ واو الجماعە)یە‌و بۆ سیحربازەكان دەگەڕێتەوە. بكەر (فاعل)ەكەش خۆیەتی كە كردار (فعل)ەكە ئەنجام دەدات، واتە: سیحربازەكان توانای لێك دابڕان‌و لەیەكتر جیاكردنەوەی نێوانی ژن‌و مێردیان هەیە. بێگومان جیاكردنەوەی نێوان ژن‌و مێرد‌و دروستكردنی ناكۆكی‌و هەرا لەنێوان ژن‌و مێرد لەجیاتی خۆشەویستی‌و تەبایی، ئەوە پەیامێكی بنچینەیی شەیتان‌و كاری سەربازانیەتی، كاتێك دەیان نێرێت بۆ لەخشتەبردنی خەڵكی‌و ئاژاوەنانەوە لەنێوانیاندا‌و لەیەك دابڕاندنیان. تاكە سەربازی پێشكەوتووش لەنێو سەربازانی شەیتاندا ئەوەیانە كە دەتوانێت نێوانی ژن‌و مێرد تێك بدات، ئیدی ئەم كارەش پلەی باڵا‌و سەروەری لەلای شەیتانە گەورە‌و حاقیدەكەی خۆی مسۆگەر دەكات. هەر ئەمەشە كە پێغەمبەری خوا صلي الله عليه‌ وسلم ئاماژەی بۆ كردووە‌و ڕوونیكردۆتەوە. لەم ڕووەوە فەرموودەیەك هەیە، كە (مسلم) لە (جابری كوڕی عبدالله)ەوە -خوا لێیان ڕازی بێت- گێڕاویەتییەوە كە پێغەمبەری خوا خوا صلي الله عليه‌ وسلم  تیایدا فەرموویەتی: ((إِنَّ إِبْلِیسَ ێچَعُ عَرْشَهُ عَڵی الْمَا‌وِ پُمَّ ێبْعَپُ سَرَاێاهُ، فَأَدْنَاهُمْ مِنْهُ مَنْزِڵەً أَعْڤَمُهُمْ فِتْنَەً، ێجِی‌وُ أَحَدُهُمْ فَێقُولُ: فَعَلْتُ كَژَا ۆكَژَا، فَێقُولُ مَا صَنَعْتَ شَیْئًا، پُمَّ ێجِی‌وُ أَحَدُهُمْ فَێقُولُ مَا تَرَكْتُهُ حَتَّی فَرَّقْتُ بَیْنَهُ ۆبَیْنَ امْرَأَتِهِ، فَیُدْنِیهِ مِنْهُ ۆێقُولُ نِعْمَ أَنْتَ)) .واتە: ئیبلیسیش-كە سەرۆكی شەیتانەكانە- تەختی فەرماندارێتی خۆی لەسەر ئاو دادەنێت‌و، ئنجا پۆلە سەربازەكانی خۆی بەملاو لادا بۆ خراپە‌و تێكدان دەنێرێت. نزیكترین‌و بەڕێزترین سەربازیشیان ئەوەیە كە گەورەترین فیتنە‌و ئاژاوەی نابێتەوە، لە پاشان یەكێكیان دێتەوە بۆ لای‌و باسی كارە چەپەڵەكانی خۆی بۆ دەگێڕێتەوە‌و دەڵێت واو وامكرد، ئیبلیس پێی دەڵێت: هیچت نەكردوە كە شایانی باس بێت.. ئینجا یەكێكی تریان دێتەوە بۆ لای‌و دەڵێت: چوومە لای كەسێك‌و وازم لێ‌ نەهێنا هەتا نێوانی خۆی‌و ژنەكەیم تێك دا.. ئیبلیس لێی نزیك دەبێتەوە‌و پێ‌ی دەڵێت: باشترین سەربازم تۆیت.