ماڵپەری قورئانی پیرۆز

  •   پەیوەندی
  •   سەردێڕەکان
  •   سەرەتا

سەرەکیەکان

  •   ماڵەوە
  •   قورئانی پیرۆز
  •   زانیاری قورئان
  •   زانسته‌کانی قورئان
  •   اعجاز
  •   لێكۆڵینه‌وه‌ی قورئانی
  •   ته‌فسیری قورئان
  •   فێربوونی التجوید
  •   زیکرەکان
  •   فەرموودە قودسیەکان
  •   گەشەپێدانی مرۆیی
  •   کتێبخانه
  •   ڕۆژوو
  •   ژیانی پێغەمبەران
  •   موعجیزەی پێغەمبەران
  •   هه‌مه‌جۆر
  •   لینکەکان
  •   عقيدة
  •   ئيمان
  •   نوێژ
  •   پەروەردەی منداڵ
  •   قیامة
  •    هۆی دابەزین
  •   فیقه
  •   ئاداب
  •   چێرۆک و بەسەرهات
  •   واتای ئایەت
  •   بەهەشت
  •   دۆزەخ
  •   ئافرەتان
  •   تاوانه‌ گه‌وره‌کان
  •   خێزان
  •   رازی قورئانى
  •   عیباده‌ت
  •   ناوه‌ جوانه‌کانى خوا
  •   هاوه‌ڵانى پێغه‌مبه‌ر
  •   پێغەمبەر محمد (ص)
  •   چیڕۆکه‌ قورئانیه‌کان
  •   ژیان فێری کردم
  •   ژیانى زانایانى ئیسلام
  •   ووتەی زانایانی ئیسلام
  •   ووتەی ناوداران
  •   ووتەکانی سەرکەوتن

ئاماری ماڵپەر





ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه‌


خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز

- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له‌ هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره‌ بکه
-  بۆ گوێ گرتن له‌ قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه‌ به‌کوردى و زمانه‌ جیهانیه‌کان کلیک لێره‌ بکه

سەرەتا

سـیحـرباز (ژن‌و پیـاو) لەیـەك دەكـات...چيرۆكه‌ قورئانيه‌كان

سـیحـرباز (ژن‌و پیـاو) لەیـەك  دەكـات...چيرۆكه‌ قورئانيه‌كان

نووسينى /د.صلاح عبدالفتاح الخالدى //نووسينگه‌ى ته‌فسير///قورئانی پیرۆز سەلماندوویەتی، كە سیحرباز توانای لەیەك دابڕانی ژن‌و مێردی هەیە، بۆیەش دەربارەی خەڵكی بابل خوا فەرموویەتی: لەمەشدا ئاماژەیەك هەیە بۆ ئەوەی، كە هەندێك جۆری سیحر

حەقیقەت‌و كاریگەرییان لەسەر كەسانی دی هەیە، چونكە سیحربازان بە سیحر‌و جادوو (ژن‌و مێرد) لە یەك دەكەن. لەو ئایەتەدا سەرنج بدە لە بكەر (فاعل)ی نێو ڕستەی (یفرقون) كە ئامڕازی (واو-ی كۆمەڵا/ واو الجماعە)یە‌و بۆ سیحربازەكان دەگەڕێتەوە. بكەر (فاعل)ەكەش خۆیەتی كە كردار (فعل)ەكە ئەنجام دەدات، واتە: سیحربازەكان توانای لێك دابڕان‌و لەیەكتر جیاكردنەوەی نێوانی ژن‌و مێردیان هەیە. بێگومان جیاكردنەوەی نێوان ژن‌و مێرد‌و دروستكردنی ناكۆكی‌و هەرا لەنێوان ژن‌و مێرد لەجیاتی خۆشەویستی‌و تەبایی، ئەوە پەیامێكی بنچینەیی شەیتان‌و كاری سەربازانیەتی، كاتێك دەیان نێرێت بۆ لەخشتەبردنی خەڵكی‌و ئاژاوەنانەوە لەنێوانیاندا‌و لەیەك دابڕاندنیان. تاكە سەربازی پێشكەوتووش لەنێو سەربازانی شەیتاندا ئەوەیانە كە دەتوانێت نێوانی ژن‌و مێرد تێك بدات، ئیدی ئەم كارەش پلەی باڵا‌و سەروەری لەلای شەیتانە گەورە‌و حاقیدەكەی خۆی مسۆگەر دەكات. هەر ئەمەشە كە پێغەمبەری خوا صلي الله عليه‌ وسلم ئاماژەی بۆ كردووە‌و ڕوونیكردۆتەوە. لەم ڕووەوە فەرموودەیەك هەیە، كە (مسلم) لە (جابری كوڕی عبدالله)ەوە -خوا لێیان ڕازی بێت- گێڕاویەتییەوە كە پێغەمبەری خوا خوا صلي الله عليه‌ وسلم  تیایدا فەرموویەتی: ((إِنَّ إِبْلِیسَ ێچَعُ عَرْشَهُ عَڵی الْمَا‌وِ پُمَّ ێبْعَپُ سَرَاێاهُ، فَأَدْنَاهُمْ مِنْهُ مَنْزِڵەً أَعْڤَمُهُمْ فِتْنَەً، ێجِی‌وُ أَحَدُهُمْ فَێقُولُ: فَعَلْتُ كَژَا ۆكَژَا، فَێقُولُ مَا صَنَعْتَ شَیْئًا، پُمَّ ێجِی‌وُ أَحَدُهُمْ فَێقُولُ مَا تَرَكْتُهُ حَتَّی فَرَّقْتُ بَیْنَهُ ۆبَیْنَ امْرَأَتِهِ، فَیُدْنِیهِ مِنْهُ ۆێقُولُ نِعْمَ أَنْتَ)) .واتە: ئیبلیسیش-كە سەرۆكی شەیتانەكانە- تەختی فەرماندارێتی خۆی لەسەر ئاو دادەنێت‌و، ئنجا پۆلە سەربازەكانی خۆی بەملاو لادا بۆ خراپە‌و تێكدان دەنێرێت. نزیكترین‌و بەڕێزترین سەربازیشیان ئەوەیە كە گەورەترین فیتنە‌و ئاژاوەی نابێتەوە، لە پاشان یەكێكیان دێتەوە بۆ لای‌و باسی كارە چەپەڵەكانی خۆی بۆ دەگێڕێتەوە‌و دەڵێت واو وامكرد، ئیبلیس پێی دەڵێت: هیچت نەكردوە كە شایانی باس بێت.. ئینجا یەكێكی تریان دێتەوە بۆ لای‌و دەڵێت: چوومە لای كەسێك‌و وازم لێ‌ نەهێنا هەتا نێوانی خۆی‌و ژنەكەیم تێك دا.. ئیبلیس لێی نزیك دەبێتەوە‌و پێ‌ی دەڵێت: باشترین سەربازم تۆیت.

گوتمان ئەم ڕستەیە  دەلالەتە لەسەر ئەوەی كە سیحر كاردەكاتە سەر كەسانی تر، سیحربازیش بێگومان ژن‌و مێرد لەیەك زویر‌و جیادەكاتەوە، بەڵام ئیمامی (گبری) ڕای وایە، كە سیحر هیچ بناوان‌و حەقیقەتێكی نیە، بەڵكو هەر تەنها خەیاڵاندن‌و فریودانە، هەربۆیەش لە یەكتر دابڕانی ژن‌و مێردی لەم ئایەتەدا لەسەر ئاقاری خەیاڵاندن داناوە‌و گوتوویەتی: سیحرباز كە ژن‌و مێرد لەیەك دادەبڕێت، ئەوە خەیاڵاندنیەتی بە سیحری خۆی‌و دانانی هەریەكەیان بەوی تر، كە پێچەوانەی باری ڕاستی‌و حەقیقەتە‌و، چاكی‌و جوانییان لەبەرچاو یەكتر دەخات، تا لەبەرچاویان ناشیرین دەكات، ئیدی ڕووی هەریەكەیان لەوی تر وەردەگێڕێت‌و پشتی پێ‌ لـێ‌ هەڵدەكات، تاكو مێرد وا لـێ‌دەكات، كە خۆی لە ژنەكەی جیابكاتەوە. بەم ڕەنگەش كابرای سیحرباز توانیویەتی لەبەر بوونی شتێكی هۆی ناكۆكی لەنێوانیاندا، نێوانی هەردووكیان (ژن‌و مێردەكە) تێك بدات. گەلی عەرەبیش هۆی ناكۆكی دەبەنە پاڵا هۆ خوڵقێنەكەی، لەبەر ئەوەی هۆكاری خوڵقاندنی بووە، بەم پێ‌یە لێكدابڕانی مرۆڤـ‌و هاوسەرەكەشی ڕوودەدات.
(طبری) وتەیەكی (قتادە)شی دەربارەی لێكدابڕان (التفریق) هێناوە، كە گوتوویەتی: "لێكدابڕانی ژن‌و مێرد لە یەكتر ئەوەیە هەر یەكێكیان لە هاوسەرەكەی بەركەنار بكرێت‌و، هەر یەكەشیان لەوی دی تووڕە‌و زویر بكرێت"( ).
جا ئەگەر كاری لێكدابڕانی ژن‌و مێرد بە كردەوەیەكی سیحربازان دابنرێت‌و بخرێتە پاڵا ئەوان، ئەوە (دانان‌و خستانەپاڵێكی مەجازی‌و مانا بۆ داتاشراوە، نەك واقیعی‌و ڕاستەقینە)، سیحریش بە كارێكی خەیاڵاندن (تخییلی)‌و نمایشكاری (تمپیلی)ی وا دەمێنێتەوە كە هیچ حەقیقەتێكی نیە‌و، تەنها بەندە بە بزواندنی دەروونییەوە‌و، سیحر لێكراوەكەش هەر خۆی بەدەم ئەو خەیاڵاندن‌و بزواندنە دەروونییەوە دەچێت، یان ناچێت، خۆ ئەگەر بەدەمیەوە نەچێت‌و خۆی لە (بەرگری كاری)یەكدا بهێڵێتەوە، ئەوا كابرای سیحربازیش دەستەوسان دەبێت لە كارتێكردنیدا‌و سیحربازەكەش زیانی پێ‌ناگەیەنێت. خۆ ئەگەر سیحر لێكراو بەدەم ئەو بزواندنە دەروونییەوە بچێت‌و خۆی بداتە دەست كرداری خەیاڵاندن، ئەوا هەر خۆی ئەو ڕێگەیەی هەڵبژاردوە‌و خۆی بەدەستەوە داوە‌و دەستیشی كردوە بە بوغزاندنی هاوسەرەكەی‌و زویركردنی‌و، پاشان تۆران‌و لێكدابڕان هاتۆتە ئاراوە.
ئەمە ڕای (طبـری) بووە لەسەر كاریگەریی سیحر‌و، لەسەر چۆنیەتی بوونە هۆكاری لێكدابڕانی نێوان مرۆڤـ‌و هاوسەرەكەی. ئێمەش لەم لێكدانەوە‌و تەفسیرەدا نەختێك هاوڕای ئەوین، بەڵام لەو بوارانەدا، كە تەنها لەسەر هەندێك شێوە‌و جۆری سیحر هاوڕا‌و كۆكین لەگەڵیدا، دەنا بەسەر هەموو دیمەن‌و جۆرەكانی سیحردا نایگونجێنین‌و، ئێمە لە مەسەلەی گشتاندن‌و دانانی گشت جۆرە سیحرێكدا، بە مەسەلەی (خەیاڵاندن‌و نمایشكاری) لەگەڵا (طبـری)دا نیین، چونكە سیحری وا هەیە، كە حەقیقەت‌و كاریگەریی خۆی هەیە‌و، هەر تەنها نواندن‌و خەیاڵاندن نیە.
هەر لەمبارەیەوە مامۆستای پێشەوا (سید قطب) دەڵێت:
"لەوانەیە دیمەنێك لە دیمەنەكانی سیحربازیی، توانای سیحربازەكە بێت لەسەر كارتێكردن‌و ئیحا‌و بزواندنی هەستەكان یان فیكرەكان، بەڵام كارتێكردن لە شتەكان‌و لە تەنەكان (واتە لاشەكان)‌و هەرچەندە ئەو سیحرەی كە سیحربازانی فیرعەونیش -وەك لە قورئاندا هاتووە- تەنها خەیاڵاندن بووە‌و هیچ حەقیقەتێكی نەبووە؛، ئەوا هیچ ڕێگری یەكیش نی یە كە ئەم جۆرە كارتێكردنەش هۆیەكە بۆ لێك دابڕاندنی نێوانی ژن‌و مێرد‌و، نێوانی دوو هاوڕێ‌، چونكە كاردانەوەكانیش لە ئەنجامی كارتێكردنەكانەوە سەر هەڵدەدەن، ئەگەرچی هۆكار‌و ئاسەوار‌و ئامراز‌و سەبەبكارەكانیش تەنها بە خواست‌و مۆڵەتی خوا پەیدا ببن".
(سیحر) هۆیەكە بۆ لێكدابڕانی نێوانی ژن‌و مێرد كە بە خواست‌و ئاگاداریی خوا‌و بە حیكمەتی خۆی ڕوودەدات. سیحربازیش هەر بە خواست‌و ئاگاداریی خوا توانای (لێك دابڕاندنی ژن‌و مێردی لە یەكتر) هەیە، ئیدی دوای ئەمە گرنگ نیە كە ئاخۆ لێكدابڕانەكە بەهۆی ئەوەوەیە كە سیحرەكە حەقیقەت‌و كاراییەكی هەبووبێت، چونكە ئەمە لە ئارادایە‌و دانیشتی پێ‌ دانراوە- یان ئاخۆ لێكدابڕانەكە لەڕێ‌ی ئیحا‌و جووڵاندنی دەروونییەوەیە لە دەروونی سیحر لێكراودا‌و، وەك هەردوو ئیمام (طبـری)‌و (سید قطب) وایان باس كردبوو.
هەموو مافەکانی پارێزراون بۆ ماڵپەری قورئانی پیرۆز